1. Chronische, niet overdraagbare, leefstijl gerelateerde aandoendingen (NCD)
Niet-overdraagbare chronische aandoeningen zoals coronaire hartaandoeningen, chronische longziekten en diabetes, zijn de belangrijkste oorzaak voor ziektelast en sterfte wereldwijd en worden gekenmerkt door gemeenschappelijke onderliggende risicofactoren zoals roken, overgewicht en fysieke inactiviteit. Het jaarlijkse aantal doden door deze chronische aandoeningen stijgt nog steeds ten gevolge van bevolkingsgroei en vergrijzing. Ruim tweederde van de mensen van 65 jaar en ouder heeft meer dan één chronische, niet overdraagbare, leefstijl gerelateerde aandoening (NCD). In Nederland heeft zelfs 65% van de 75-plussers minimaal drie NCDs.
Een verricht review (2019) van de literatuur en (inter)nationale richtlijnen leerde ons dat de behandeling van patiënten met NCD’s veel overlap kent wat betreft bewegen en leefstijl. Dit in combinatie met de voorspelde groei van het aantal mensen met één of meerdere NCD’s, vraagt om een zorgverlener die expert is op het gebied van de behandeling van NCD’s. (1)
(1) www.chronischzorgnet.nl
2. Coaching op leefstijl binnen de geestelijke gezondheidszorg
Onderzoek wijst uit dat veel mensen met een ernstige psychische aandoening een ongezonde leefstijl hebben
(waaronder: ongezonde voeding, inactiviteit en roken). Zij hebben vaak ook één of meerdere lichamelijke
aandoeningen (comorbiditeit of multimorbiditeit) (Verdurmen et al., 2006; Van der Feltz-Cornelis et al., 2007).
Aan lichamelijke en psychische aandoeningen liggen vaak dezelfde oorzakelijke, bevorderende of in
standhoudende processen ten grondslag. Naast een ongezonde leefstijl is langdurig medicatiegebruik een
belangrijke factor in het ontstaan van lichamelijke problemen bij deze patiëntengroep (Tietema et al., 2012). Dit
versterkt een ongezonde leefstijl of belemmert initiatieven tot gezonder gedrag (IGZ, 2012). Een bijkomend
probleem is dat mensen met een ernstige psychische aandoening hun gezondheidsklachten niet tijdig of volledig
rapporteren bij de huisarts zodat lichamelijke zorg voor hen minder toegankelijk is (Oud, 2009). Ook daardoor is
het moeilijker om een gezondere leefstijl te bevorderen.
Dit zijn redenen om te concluderen dat de aandacht voor een gezonde leefstijl bij mensen met een ernstige
psychische aandoening achterloopt bij wat wenselijk en mogelijk is (De Hert et al., 2011; Van Alphen et al.,
2012).
De gevolgen ervan zijn voor zowel patiënten als voor de familie en naast betrokkenen groot. Ongezond leven
beïnvloedt de gezondheid en de kwaliteit van leven van de patiënt negatief. De levensverwachting van deze
patiëntengroep is beduidend korter vergeleken met mensen in de algemene bevolking. Door frequenter en
langduriger gebruik van de gezondheidszorgvoorzieningen zijn er hoge directe zorgkosten. Ook de indirecte
kosten zijn hoog, onder meer door langdurig ziekteverzuim. Met leefstijlinterventies kunnen risicofactoren voor
lichamelijke aandoeningen worden beïnvloed (Wiegers et al., 2012).
